‘Ik worstel en kom boven’ is de vertaling van de Zeeuwse strijdkreet ‘Luctor et Emergo’. Deze Zeeuwse strijdkreet is, samen met ‘Meerminnen verdrinken niet’, in de afgelopen jaren mijn lijfspreuk geworden. Na kanker móet je wel worstelen om boven te komen. En dat geldt ook voor Zeeuwminnetje – mijn nieuwe boek dat in de boekenweek van 2024 verschijnt.
Ik worstel en kom boven
In de loop der eeuwen is de spreuk Ik worstel en kom boven komen te staan voor de Zeeuwse strijd tegen het water. En voor de kracht van de nuchtere Zeeuw, die een vechter is. In werkelijkheid komt de kreet uit de tijd dat de Zeeuwen moesten vechten tegen Spanjolen. Het gaat om strijdkracht. Het gaat om moed. Het doet me zo ontzettend denken aan het proces dat je als (ex)kankerpatiënt moet doorlopen – hoe mooi is dat?
Uitkijken naar een Zeeuwse zeemeermin
Maar nu even terug naar Zeeuwminnetje. Of even vooruit naar Zeeuwminnetje. Want ze is er pas in de boekenweek. Zeeuwminnetje is voor mij niet alleen het symbool geworden voor accepteren dat je nog niet alles kunt en wachten op je moment, maar misschien ook wel voor Saskia 2.0. Voor geduld hebben. Voor mooie momenten koesteren.
‘Wil je een voorwoord schrijven voor in het boek?’ vroeg mijn uitgever. ‘Vanwege alles wat er is gebeurd. Want dat is toch wel een indrukwekkend verhaal.’
Meerminnen verdrinken niet
Het boek – of eigenlijk het verhaal – ligt al klaar sinds januari 2021. Dus natuurlijk schrijf ik dat voorwoord. Het is een ultrakorte versie – in slechts enkele zinnen – van het volgende waargebeurde verhaal:
In januari 2021 strooit – voor de zoveelste keer – corona roet in het eten. De pandemie doet deuren sluiten, ook van boekhandels. Dit is niet het moment om een boek te laten verschijnen.
En dan: mijn diagnose. Die krijg ik eind juni 2021. Hodgkin. Lymfeklierkanker. En opeens zijn totaal andere dingen belangrijk. Logisch. Maar ik verlies dan wel mijn haren, maar niet mijn staart. Want meerminnen verdrinken niet. Om deze moeilijke periode door te komen schrijf en blog ik op lichte en humoristische toon over mijn avonturen als kankerpatiënt. Deze verhalen verschijnen grotendeels op dit blog. En in mijn verhalenbundel Bijna iedereen heeft kanker.
Hoe Zeeuwminnetje werd geboren
Dan nu weer een keer terug naar Zeeuwminnetje. Oké. Het verhaal is jarenlang blijven liggen. En het waarom, dat is duidelijk. Maar hoe is het verhaal ontstaan?
Net voor de zomer van 2020 verschijnt mijn boek Meerminnen verdrinken niet. Dat is een historisch boek, dat gaat over het Zeeuwse vissersdorp Bruinisse en de vergeten Stormramp van 1911.
In diezelfde periode tekent en schildert Zeeuws kunstenaar Jan-Willem Hament bijna aan de lopende band de mooiste Zeeuwse zeemeerminnen. Dat doet in zijn gloednieuwe atelier: het zeemeerminnenhuisje in Wemeldinge, geïnspireerd door het uitzicht de zeemeermin van Wemeldinge en de woeste golven van de Oosterschelde.
Vanwege onze gezamenlijke liefde voor zeemeerminnen nodigt Jan-Willem me in oktober 2020 persoonlijk uit in zijn nieuwe atelier om me een zeefdruk van ‘Een blikje zeemeerminnen’ te schenken. Gewapend met pen en papier ga ik naar Hament toe om hem te interviewen voor mijn website meerminnenverdrinkenniet.nl . Twee meerminnen in één klap, denk ik bij mezelf.
Zeeuwminnetje ontstaat spontaan
Als ik zijn atelier instap verdrink ik bijna in de mermazing hoeveelheid ingelijste Zeeuwse meerminnen. Overal waar ik kijk pronken Zeeuwse zeemeerminnen in spierwitte lijstjes aan de muren. Jan-Willem laat me zijn ‘Vissoepje’ zien, een soepkom met een Zeeuws zeemeerminnetje erin. Hij laat me zijn ‘Meerminnen cocktail’ zien. ‘Meerminnen sushi’. ‘Meerminnen harpje’. Dat vervult mijn zeemeerminnen hart.
En op dat moment voel ik een verhaal opkomen. Over een Zeeuwse zeemeermin. Over een bekende Zeeuwse sage. Over een dame met pit. En ze heet Zeeuwminnetje.
Jan-Willem grijnst. ‘Mooi. Ik voel het ook. Weet je wat? Als jij haar verhaal nou opschrijft, dan teken ik het.’
Zo gezegd, zo gedaan.Zeeuwminnetje ontstaat spontaan.
De geboorte van een Zeeuwse zeemeermin
Maar dan dus corona. En een kankerdiagnose. Zeeuwminnetje (en dus ik) wacht rustig af. Op de bodem van de Oosterschelde heeft zij alle rust en tijd. Meerminnen hebben geduld. Hoewel. Zeeuwse zeemeerminnen wat minder. Ik, eh zij, kan niet wachten tot het haar tijd is.
Ik worstel en kom boven! Nu is het dan eindelijk haar – of moet ik zeggen onze? – tijd. We konden niet wachten om naar het oppervlak te komen. Om met onze krachtige staart een flinke zwiep te geven, om jou nat te spetteren, om jou te verrassen. Om iedereen die van Zeeland houdt, of van zeemeerminnen, of van sprookjes, of van allemaal, ronduit hebberig te maken.
Daar is Zeeuwminnetje dan
Daar is ze dan. Zeeuwminnetje komt boven in de Boekenweek van 2024. We zullen Zeeuwminnetje presenteren in de Koperen tuin in Goes, waar Jan-Willem een unieke Hament-tekening in jouw eigen exemplaar zal maken. En je krijgt er ook een handtekening van mij in, als jij dat wilt. (Vooruit 😉 ). Volg mij op Facebook als je hier meer over wilt weten. Daar maak ik samen met de uitgever een evenement aan.